Dijital Biz Dergisi | Editör

Şenol VATANSEVER

Şubat 2021

WhatsApp Tartışmaları Kişisel Veriler Hassasiyetini Artırdı

WhatsApp’ın güncellenen “Gizlilik İlkesi”nin adeta kullanıcılara dayatılması ile ortalık toz duman oldu. Bu dayatmanın muhatabı olmak durumunda kalan dünyanın çok farklı ülkelerindeki kullanıcılar tepki gösterdiler ve tarihin en büyük teknolojik göçü başladı. Bu süreçte Telegram’ın 25 milyon, BiP’in 10 milyon ve Signal’in 7,5 milyon yeni kullanıcı kazandığı kaydedilmişti. WhatsApp, 8 Şubat tarihine kadar kabul etme zorunluluğu getirdiği “Gizlilik İlkesi”nin tarihini 15 Mayıs’a ertelediğini açıkladı. Bundan sonraki gelişmeleri hep beraber takip edeceğiz.

WhatsApp ve alternatif uygulamalarını hem “Sosyal Medya Yasası” hem de “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK)” çerçevesinde değerlendirme fırsatı bulduğum birçok TV canlı yayınına katıldım. Bengütürk TV, Cem TV, Kon TV, NRT Nizip Radyo Televizyon, Rehber TV ve TV35’e davetleri ve kamuoyunu aydınlatma imkânı verdikleri için teşekkür ederim.

WhatsApp “Gizlilik İlkesi” ile beraber kişisel veriler konusundaki farkındalık en üst seviyeye çıktı. KVKK kapsamına kişisel verisi işlenen gerçek kişiler, yani vatandaşlar olarak her birimiz giriyoruz. Bu sebeple bazı detayları tekrar hatırlamamızda fayda var.

KVKK veriyi işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişileri veri sorumlusu olarak kabul ediyor. Kanun verinin elde edilmesi noktasından başlayarak açık rızanın varlığını arıyor. Söz konusu rıza alınırken vatandaşların aydınlatılmış olması gerekiyor. Irk, etnik köken, cinsiyet, siyasi görüş, felsefi inanç gibi açıklanması durumunda ilgili kişinin ayrımcılığa veya zarara uğraması muhtemel verileri özellikli kişisel veri sayıyor ve bunların işlenmesini gerektiren her işlemde ayrıca rıza talep ediyor. Bu arada her türlü işlemin yapılması vb. şeklindeki genel geçer nitelikli rızalar da geçersiz kabul ediliyor.

Verisi işlenen tüm vatandaşlar şirketlerin ya da kurumların veri sorumlularına başvurarak; kişisel verilerinin işlenip işlenmediğini öğrenme, kişisel verileri işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme, kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme, yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme, kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme, kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme, yapılan işlemlerin kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme haklarına sahip. Ek olarak işlenen verilerin otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme, kişisel verilerin kanuna aykırı olarak işlenmesi sebebiyle zarara uğraması hâlinde zararın giderilmesini talep etme gibi çok geniş haklara sahip.

Vatandaşların haklarını aramak için öncelikle ilgili şirketin ya da kurumun veri sorumlusuna yazılı olarak başvuru yapması gerekiyor. Veri sorumlusu başvuruda yer alan talepleri, talebin niteliğine göre en geç 30 gün içinde ücretsiz olarak sonuçlandırmak zorunda. Yazılı olarak cevap verilecekse, on sayfaya kadar başvuru ücreti alınamıyor. Veri sorumlusu talebi kabul edebiliyor veya gerekçesini açıklayarak reddedebiliyor. Başvuruda yer alan talebin kabul edilmesi hâlinde, veri sorumlusunca gereği yapılmak durumunda. Vatandaşlar, veri sorumlusunun cevabını öğrendiği tarihten itibaren 30 gün içinde Kurula şikâyet edebiliyor. Aynı zamanda veri sorumlusuna karşı doğrudan yargı yoluna giderek tazminat talebinde bulunabiliyor.

KVKK sebebiyle para ve hapis cezalarıyla yüzleşmek durumunda kalan şirketlerin ya da kurumların son pişmanlığı fayda etmiyor. Kurulun verinin işlenmesinin veya verinin yurt dışına aktarılmasının durdurulmasına kadar çok geniş yetkileri var. Şirketlerin ya da kurumların sürecin mağduru olmaması için vatandaşlardan gelen talepleri hızlı ve doğru biçimde cevaplaması gerekiyor. KVKK ile ilgili bilgiler, haberler, idari ve teknik tedbirler çözümleri hakkında www.1kvkk.com web sitesini ziyaret edebilirsiniz.